Mało kto zdaje sobie z tego sprawę, ale w rzeczywistości silnik spalinowy nie jest zbyt odpowiedni dla samochodów. Po pierwsze, potrzebuje sporych obrotów, aby rozpocząć pracę (600-1000/min.) a przy ok. 5000 obrotów/min. przestaje pracować. Z kolei maksymalny moment obrotowy (największa siła uciągu) dostępny jest w bardzo ograniczonym zakresie.
Skrzynia biegów działa następująco: wałek skrzyni jest napędzany z silnika, poprzez sprzęgło, przez co ma taką samą prędkość co wał korbowy silnika. Napęd przenoszony jest na koła zębate, które zmieniają przełożenie, aby możliwe było przy takiej samej prędkości napędu uzyskiwać różne prędkości na różnych przełożeniach. Skrzynia biegów pozwala też na zmianę ruchu jazdy w kierunku wstecznym.
W odróżnieniu od rozwiązań technicznych wykorzystywanych w innych pojazdach, w samochodowej skrzyni biegów zamiast układu kół zębatych i łańcucha występują dwa zespoły kół zębatych. Jeden zamontowany jest na wałku pośrednim i przedłuża wałek sprzęgłowy, natomiast drugi zamocowany jest na wałku zdawczym i przekazuje napęd na koła auta.
Nie ma tutaj miejsca na przypadek, bowiem koła zębate na wałku zdawczym pasują do kół na wałku pośrednim. Nie oznacza to natomiast, że koła te są identyczne! Różnią się bowiem rozmiarem i liczbą zębów. Koła zamontowane na wałku zdawczym nie są na stałe do niego połączone, są natomiast ułożyskowane.
W momencie gdy kierowca włącza dany bieg, odpowiednie koło zębate zostaje zblokowane na wałku zdawczym. Następnie siła napędowa pochodząca z jednostki napędowej jest przenoszona na koło zdawcze i zostaje odebrana już na kołach auta. Zanim jednak to zrobi, siła napędowa musi pokonać pozostałe koła zębate dyferencjału.